Πέμπτη 28 Μαΐου 2015

Tomorrowland (2015)




Ο ιός του millennium θα κατέστρεφε τον δυτικό πολιτισμό, όπως τον ξέραμε. Έτσι ασπαστήκαμε τους αγαπημένους μας, συμφιλιωθήκαμε με τους εχθρούς μας, τα βρήκαμε και με τους θεούς και την παραμονή πρωτοχρονιάς μετρήσαμε αντίστροφα με τα χέρια στην ανάταση. Το 2000 ήρθε, αλλά ο Αρμαγεδδών δεν ήρθε μαζί του κι έτσι το τέλος του κόσμου αναβλήθηκε για τις 21/12/2012, τότε που το είχαν προβλέψει οι Μάγια. Το τέλος του κόσμου δεν ήρθε ούτε τότε, ήρθε όμως το box-set με τις ταινίες του Melville, που είχε παραγγείλει ο υπογράφων από το εξωτερικό, κάτι που τον έκανε πολύ χαρούμενο. Η ουσία είναι πως η εσχατολογική παραφιλολογία διάγει περίοδο δόξας τα τελευταία χρόνια κι αυτό δε θα μπορούσε να αφήσει το σινεμά αδιάφορο, με τις αποκαλυπτικές και μετα-αποκαλυπτικές παραγωγές να κατακλύζουν την ετήσια κινηματογραφική σοδειά.

Στα χαρτιά το Tomorrowland είναι μια ταινία που θέλει να μιλήσει για αυτό. Για την αναπότρεπτη (ή μη) φύση του τέλος του κόσμου και για την στάση μας απέναντι του. Στην πράξη πρόκειται για μια σχηματική "ταινία μηνύματος", κατασκευασμένη έτσι ώστε να εξυπηρετήσει αυτό. Το οποίο μήνυμα συνοψίζεται στην υπεραπλουστευτική σκέψη ότι, εάν είσαι αισιόδοξος και το πιστεύεις, τότε μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο. Φυσικά πρόκειται για μια ταινία προσανατολισμένη προς το παιδικό κοινό, συνεπώς το μήνυμα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο καθαρό και εύληπτο. Έλα όμως που το Tomorrowland δεν έχει να επιδείξει πολλά περισσότερα από αυτό.

Το μυστικοπαθές πρώτο μέρος διαδέχεται ένα υπερ-επεξηγηματικό, φλύαρο δεύτερο -αν οι Bird και Lindelof αποκάλυπταν κάποια από τα μυστικά του φιλμ νωρίτερα, θα είχε αποφευχθεί αυτή η πληροφοριακή υπερφόρτωση του δεύτερου μέρους-, η κινηματογράφηση είναι αδικαιολόγητα νευρική, ο Clooney εμφανώς miscast στον ρόλο του αποξενωμένου κι απογοητευμένου επιστήμονα, η στάση που κρατά ο Bird απέναντι στον "κακό" του επιλήψιμη και το φινάλε ολίγον εκνευριστικό, έτσι με επιτηδευμένη πολιτική ορθότητα, που είναι καμωμένο.

Δεν μπορείς να κατηγορήσεις τον Brad Bird για κακές προθέσεις. Πρόκειται για μια ευγενή αποτυχία, που φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως inspirational shit για νεότερους θεατές. Δεν παύει όμως να είναι αποτυχία

Τρίτη 19 Μαΐου 2015

It Follows (2014)




Ανάμεσα στους ατμοσφαιρικούς synth  ήχους, το αριστοτεχνικό χτίσιμο του σασπένς και την ευρηματική εικονογραφία, τούτη η άκρως κινηματογραφική κατάθεση στο πολύπαθο, αλλά και τόσο αγαπημένο είδος του horror από τον David Robert Mitchell κρύβει μια εξαιρετική παραβολή πάνω στην αναπόφευκτη μοίρα του ανθρώπου, τον θάνατο. Γιατί το "It" του τίτλου, αυτό ακριβώς είναι, ο θάνατος. Που, όπως και η απροσδιόριστη απειλή της ταινίας, θα σε βρει, ακολουθώντας τους δικούς του ρυθμούς και τους δικούς του κανόνες, παίρνοντας οποιαδήποτε πιθανή και απίθανη μορφή. 

Όταν είσαι παιδί, νομίζεις πως ο χρόνος σου είναι άπειρος, το τέλος σου φαίνεται κάτι μακρινό και μάλλον απίθανο. Με την ενηλικίωση όμως αρχίζεις να μετράς αντίστροφα. Και η ενηλικίωση στην ταινία, όπως και στη ζωή, θα έρθει με το σεξ, αυτή την (κατά τα άλλα υπέροχη) δραστηριότητα, που με την εκκίνηση της αφήνει αυτομάτως ένα κομμάτι παιδικότητας πίσω και φέρνει τον θάνατο ένα βήμα πιο κοντά. Τον οποίο θάνατο μπορείς να τον αφηψήσεις ερχόμενος σε επαφή με άλλους ανθρώπους , αλλά μόνο πρόσκαιρα. Γιατί σε ακολουθεί και θα σε βρει όπως και να ΄χει. Ενίοτε μάλιστα μπορεί να τον νιώσεις να πλησιάζει, αν κοιτάξεις φευγαλέα με την άκρη του ματιού πίσω από την πλάτη. Κι αφού η διαφυγή είναι αναπόφευκτη,θα καταλήξει ο Mitchell ,είναι καλύτερο να σε βρει ενώ κρατάς το χέρι ενός άλλου ανθρώπου, παρά μόνο σου, και θα κλείσει έτσι αυτή την καταπληκτική ταινία είδους με μια τρυφερή, γλυκόπικρη νότα.
    

 

Πέμπτη 14 Μαΐου 2015

The Humbling (2014)





Ο Roth γνωρίζει την αρσενική ψυχοσύνθεση, όσο λίγοι. Η μυθιστοριογραφία του απαρτίζεται από ιστορίες αρσενικών, σε διαφορετικές φάσεις της ηλικίας τους , ευρισκόμενων πάντοτε σε υπαρξιστικό παροξυσμό. Σημείο αναφοράς και πηγή των βασάνων τους είναι η λίμπιντο. Ο συσχετισμός των ενεργειών των ηρώων με το γενετήσιο ένστικτο είναι διαρκής και παρατίθεται ακομπλεξάριστα, ενώ η στάση του Roth απέναντι τους είναι (αυτό)σαρκαστική, όχι όμως επικριτική. Για τους λόγους αυτούς έχει δεχθεί κατηγορίες για σεξισμό ουκ ολίγες φορές, πυρά από τα οποία δεν γλίτωσε ούτε το προτελευταίο του μέχρι σήμερα μυθιστόρημα, η «Ταπείνωση». Ήρωας του ένα ηλικιωμένο “ιερό τέρας” του θεάτρου, ο Simon Axler, που αδυνατεί να αντεπεξέλθει στα καθήκοντα του τόσο σαν ηθοποιός, όσο και σαν εραστής και αδυνατεί να συμβιβαστεί με αυτή του την αδυναμία. Μέχρι που γνωρίζει την Pegeen και οι ελπίδες του αναπτερώνονται. Πρόσκαιρα.

Ο Simon Axler δεν ταπεινώνεται από μια αδίστακτη γυναίκα, που τον χρησιμοποιεί για να καλύψει τα σεξουαλικά και συναισθηματικά της κενά και, μόλις πετύχει τον στόχο της, τον εγκαταλείπει. Όχι, δεν μιλά για μια τέτοιου τύπου ταπείνωση ο Roth. Η ταπείνωση στην οποία αναφέρεται προέρχεται από φυσικούς παράγοντες, δηλαδή από το πέρασμα του χρόνου και τον παρεπόμενο εκφυλισμό του σώματος και του μυαλού. Ουδείς κατόρθωσε να του διαφύγει και ουδείς μπορεί να συμβιβαστεί πλήρως μαζί του. Και είναι τέτοιος, που σταδιακά σε εμποδίζει όλο και περισσότερο να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις, που έχουν οι άλλοι από σένα κι εσύ από τον εαυτό σου. Και έτσι η απόσταση της Εικόνας από την πραγματικότητα μεγαλώνει. Κι αν αυτό ισχύει για όλους τους θνητούς ανεξαιρέτως, ισχύει ακόμα περισσότερο για τους διάσημους καλλιτέχνες, που η Εικόνα τους διαθέτει σημαντικά μεγαλύτερη εμβέλεια.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί, για όσους θα διαβάσουν το «The Humbling» ως την φαντασίωση δύο διεστραμμένων πορνόγερων – του Roth, που το έγραψε και του Levinson, που το γύρισε-, πως η Pegeen δεν πέφτει στην αγκαλιά του ηλικιωμένου Simon, επειδή αυτός και μόνο αυτός μπορεί να αφυπνίσει το κοιμώμενο straight θηλυκό μέσα της, αλλά επειδή είναι ερωτευμένη με την Εικόνα του. Και η απόσταση της πραγματικής του φύσης από αυτή (την Εικόνα), λόγω (και) του γήρατος, θα την απωθήσει και θα οδηγήσει τον Simon στην απόγνωση. Ξανά. 

 Κινηματογραφημένο συμβατικά, αλλά μονταρισμένo με τρόπο που να παραπέμπει σε νευρικό κλονισμό κι ευλογημένo από την παρουσία του Pacino, που δίχως να φοβηθεί τους αναπόφευκτους συσχετισμούς ανάμεσα στον ήρωα και τον ίδιο, θα ξεγυμνωθεί επί της οθόνης, σα να μην έχει τίποτα να χάσει – και, εδώ που τα λέμε, δεν έχει - , το «The Humbling» είναι μια ταινία θνητή, άρρωστη στην ψυχή. Όπως και η ανθρώπινη φύση. 


Αυτά. Επειδή η κριτική εκτός από προϊόν γνώσης και παρατήρησης είναι (και πρέπει να είναι) και εμπειρίας, ασφαλώς κάποιος άλλος θα γράψει περισσότερα και καλύτερα για το ζήτημα από τον υπογράφοντα, που βρίσκεται μόλις στους πρόποδες της τέταρτης δεκαετίας της ζωής του. Ωστόσο οφείλω να εξομολογηθώ, για να τιμήσω και τον εξομολογητικό χαρακτήρα της ταινίας, πως είναι κάποιες στιγμές, ευτυχώς φευγαλέες, που αντιλαμβάνομαι πως, από εκεί που μπορούσα να ξενυχτήσω τρεις μέρες στην σειρά, πλέον χρειάζομαι τρεις μέρες για να συνέλθω από ένα ξενύχτι. Τότε θαρρώ πως αρχίζω να νιώθω σε κάπως πιο προσωπικό επίπεδο το δράμα του Simon. Και κάπου, στο πίσω μέρος του μυαλού μου, αυτό με τρομάζει.