Συνέντευξη με τον John Hillcoat

-->

Eίχαμε φτάσει από ώρα στα γραφεία του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και περιμέναμε τη σειρά μας για να ανακρίνουμε τον σκηνοθέτη του The Road John Hillcoat. Όταν ήρθε η ώρα μας μπήκαμε στο δωματιάκι παρέα με τους συναδέλφους Θοδωρή Καραμανώλη και Νέστορα Πουλάκο και καθίσαμε απέναντι του σαν εκτελεστικό απόσπασμα. Παρά το γεγονός ότι είχε αρκετή ώρα που έδινε συνεντεύξεις, ήταν ευδιάθετος και πρόθυμος να απαντήσει στις ερωτήσεις που του απευθύναμε. Γενικά έδειξε άνθρωπος που απολαμβάνει τη διαδικασία των συνεντεύξεων.

Γιάννης Βασιλείου: Κύριε Hillcoat έχετε κάνει αυτή τη θαυμάσια ταινία, το Proposition και έρχονται και σας προτείνουν να σκηνοθετήσετε το The Road. Πως αισθανθήκατε? Το είδατε σαν μια πρόταση που έρχεται μόνο μια φορά σε τούτη τη ζωή?

John Hillcoat: Ναι, λατρεύω τη δουλειά του Cormac McCarthy. Άλλωστε το Proposition είναι βαθύτατα επηρεασμένο από το Blood Meridian (βιβλίο του ίδιου συγγραφέα). Πήρα στα χέρια μου το The Road πρoτού εκδοθεί, άρχισα να το διαβάζω και όταν το τελείωσα συνειδητοποίησα ότι με επηρέασε βαθύτερα σε σχέση με το Blood Meridian. Είναι καταπληκτικό που μου δόθηκε η ευκαιρία να το σκηνοθετήσω! Και φυσικά είχα υπόψη μου ότι είναι δύσκολο να βρεις τόσο καλό υλικό και πιθανότατα να μην ξαναβρώ κάτι ανάλογο στην υπόλοιπη ζωή μου

Γιάννης Βασιλείου: Το μυθιστόρημα του McCarthy έχει ιδιόρρυθμη δομή και κυρίως εσωτερική δράση...πόσο δύσκολο ήταν να το μετατρέψετε σε κινηματογραφικό υλικό?

John Hillcoat: Είχα αρκετές συζητήσεις με τη δημιουργική ομάδα. Το βιβλίο διαθέτει εξαιρετικούς διαλόγους μεταξύ του Άντρα και του Παιδιού, διαλόγους τόσο ζωντανούς που τους μεταφέραμε αυτούσιους. Τα εσωτερικά στοιχεία όμως ήταν πρόκληση και η μεταφορά τους στο πανί μια πολύ ζόρικη διαδικασία. Αναγκαστήκαμε να ‘επαναδιατυπώσουμε’ οπτικά κάποια σημεία. Η βασική ιστορία όμως είναι πολύ απλή. Το ταξίδι ενός πατέρα με το γιο του, ο πατέρας που αντιδρά σε όσα συμβαίνουν έχοντας το γιο του στο μυαλό του, οι διαφορές μεταξύ τους.... Προσπαθήσαμε να επικεντρωθούμε σε αυτά και να μην λοξοδρομήσουμε αφιερώνοντας πολύ χρόνο στις υπόλοιπες παραμέτρους. Σε μεταγενέστερο στάδιο προσθέσαμε ένα voice –over σε μερικά σημεία, έτσι ώστε να αποδώσουμε κάποιες από τις σκέψεις του Άντρα τις οποίες δεν μπορεί να μοιραστεί με το Παιδί. Αυτό ήταν ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε.

Φυσικά τα δύο μέσα είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Ο ίδιος ο Cormac McCarthy μου είπε ότι καταλαβαίνει τη διαφορά ανάμεσα στα δύο μέσα και υπήρξε ιδιαίτερα συγκαταβατικός και συνεργάσιμος. Δε ζήτησε ποτέ να δει το σενάριο και ήταν πάντα διαθέσιμος για να μιλήσουμε. Μου είπε <<Κάνε ότι νομίζεις! Εγώ έκανα αυτό που ήξερα καλύτερα και τώρα θα κάνεις κι εσύ αυτό που ξέρεις καλύτερα!>>

Γιάννης Βασιλείου: Την είδε την ταινία?

John Hillcoat: Ναι

Γιάννης Βασιλείου: Πώς του φάνηκε?

John Hillcoat: Ήταν μια πολύ έντονη στιγμή. Πήγαμε στο New Mexico, μαζί με τον σεναριογράφο να του την δείξουμε και αμέσως μετά την προβολή σηκώθηκε και έλειψε για περίπου δεκαπέντε με είκοσι λεπτά – τελικά έπρεπε να πάει τουαλέτα ! Περιμέναμε ανήσυχοι ώσπου να επιστρέψει, αλλά όταν επέστρεψε μας είπε ότι λάτρεψε την ταινία. Ο ‘Δρόμος’ είναι μια πολύ προσωπική ιστορία. Ήρθε στα γυρίσματα με τον γιό του, τον ίδιο του τον γιό.

Γιάννης Βασιλείου: Ανακουφιστήκατε λοιπόν όταν ο McCarthy σας είπε ότι του άρεσε.

John Hillcoat: Ω ναι. Και στα γυρίσματα που ήταν παρών άκουσα ότι συγκινήθηκε καθώς παρακολουθούσε κάποια από όσα κάναμε. Δεν αισθάνθηκε να λείπει κάτι, εκτός από μερικές ατάκες, τις οποίες όμως είχαμε γυρίσει ήδη, οπότε τις προσθέσαμε μετά.

Νέστορας Πουλάκος: Πόση σχέση έχει η σκοτεινή πλευρά της Αμερικής, όπως αυτή παρουσιάζεται στην ταινία,με την πραγματικότητα?

John Hillcoat: Έχουμε δει ήδη κάποια δείγματα αυτής της σκοτεινής πλευράς της Αμερικής. Με τον Κατρίνα, με την 11^η Σεπτεμβρίου...όλα αυτά έχουν επιπτώσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Οι εταιρείες όπως και οι πολιτισμοί πάνε κι έρχονται. Κάποτε ήταν πιο δυνατές από όλους του πολιτικούς του κόσμου, αλλά πλέον έχουν περιέλθει κι αυτές στην αβεβαιότητα. Το βιβλίο μιλάει για όλα αυτά. Ξέρετε επισκέφθηκα το λόφο σήμερα (αναφέρεται στην Ακρόπολη) κι αυτό μου θύμισε ότι ολόκληροι πολιτισμοί πάνε κι έρχονται. Για αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε τη θέση μας στην ιστορία. Πιστεύω επίσης ότι το βιβλίο αναφέρεται στον φόβο, όπως τον βιώνουμε την τελευταία δεκαετία και την αντίδρασή μας σε αυτόν

Γιάννης Βασιλείου: Το βιβλίο είναι ένα έντονο ανάγνωσμα και περιέχει μερικές ιδιαίτερα σκληρές και αποκρουστικές εικόνες. Χρειάστηκε να μετριάσετε κάπως τη βία κατά την μεταφορά του στο πανί?

John Hillcoat: Το βιβλίο είχε ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για όλους εμάς που εργαστήκαμε στην ταινία.

Προσωπικά συμφώνησα να σκηνοθετήσω την ταινία υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμέναμε πιστοί στο βιβλίο. Στην πορεία όμως βρήκαμε ότι μερικά στοιχεία ήταν αχρείαστα και περιττά. Όταν γυρίζεις μια ταινία δίνεις σάρκα και οστά στα πάντα και γίνεσαι μάρτυρας αυτών, τα βλέπεις ολοζώντανα μπροστά σου, η οπτικοποίησή τους δεν είναι μια διαδικασία που λαμβάνει χώρα στο μυαλό σου. Βρήκαμε λοιπόν ότι κάποιες εικόνες από αυτές στις οποίες αναφέρεστε ήταν κάπως υπερβολικές και αριθμητικά περισσότερες από όσο χρειάζεται. Επίσης ο πυρήνας της ταινίας, η καρδιά της ιστορίας είναι η σχέση του Άντρα με το Παιδί κι έτσι όσο περισσότερα εξωγενή στοιχεία τέτοιας υφής παρουσιάζεις, τόσο περισσότερο αποσπάς την προσοχή του κόσμου από το κέντρο βάρους της ιστορίας σου. Βάλαμε λοιπόν μέσα μόνο όσα στοιχεία χρειάζονταν για να διηγηθούμε επαρκώς αυτή την ιστορία

Νέστορας Πουλάκος. Πιστεύετε ότι ο McCarthy βλέπει τον κόσμο με αισιόδοξη ή με απαισιόδοξη ματιά?

John Hillcoat: Ακούστε τώρα τί γίνεται. Ο Cormac ενδιαφέρεται πολύ για την επιστήμη. Εκεί που μένει,στο Σάντα Φε, έχει την έδρα του το ινστιντούτο του Σάντα Φε, ένα ερευνητικό ίδρυμα που απασχολεί μερικά από τα μεγαλύτερα επιστημονικά μυαλά του κόσμου. Κι αυτός έχει ένα γραφείο εκεί και συζητά πολλές φορές μαζί τους. Διαθέτει έναν επιστημονικό εγκέφαλο και παράλληλα είναι ένας μεγάλος ποιητής. Ανακατεύει λοιπόν την επιστήμη με την ποίηση και δημιουργεί έναν εκρηκτικό συνδυασμό! Πιστεύω λοιπόν ότι δε βλέπει τα πράγματα απαραίτητα με οπτιμιστική ή πεσιμιστική ματιά. Τον ενδιαφέρουν οι κύκλοι της ζωής, το γεγονός ότι ο ένας πολιτισμός οδηγεί στον άλλο, ότι ένα είδος πεθαίνει και το άλλο συνεχίζει, έχει ένα ευρύ όραμα! Ακόμα κι έτσι ο Δρόμος είναι μια ιστορία για τους προσωπικούς του φόβους, για το γιο του για τον οποίο ανησυχεί και για το μέλλον. Αυτό είναι και το ζουμί της ιστορίας. Είναι σαν μια προβολή των χειρότερων φόβων ενός γονέα. Επίσης είναι επηρεασμένος από μεγάλα θεατρικά έργα, από τη βιβλική εποχή, από μύθους και ιστορίες. Για αυτόν λοιπόν το σκηνικό είναι ένα όχημα για να πει την ιστορία, δεν είναι ‘κυριολεκτικό’. Εμείς το κάναμε πιο ρεαλιστικό με το να πάμε σε μέρη όπως η Νέα Ορλεάνη.

Γιάννης Βασιλείου: Κάνατε γυρίσματα στη Νέα Ορλεάνη?

John Hillcoat: Ναι, γυρίζαμε το φιλμ ενώ ‘καθάριζαν’ όσα άφησε πίσω του ο Τυφώνας Κατρίνα. Γυρίσαμε στο βουνο St Helen, όπου είχε σημειωθεί ηφαιστειακή έκρηξη. Το μισό βουνό ανατινάχτηκε, τα δέντρα ολόγυρα ήταν ακόμη απολιθωμένα...επίσης κάναμε γυρίσματα στην Πενσυλβάνια, όπου έχουν απομείνει μερικά ορυχεία. Οπότε το φιλμ είναι περισσότερο για πράγματα που έχουμε ήδη δει, παρά μια προβολή αυτών που πρόκειται να συμβούν. Όπως το να έχεις όλα σου τα υπάρχοντα σε ένα καροτσάκι σουπερμάρκετ, κάτι που κάνουν οι άστεγοι. Κατά κάποιο τρόπο λοιπόν είναι ήδη εδώ, είναι ΄Αποκάλυψη τώρα’! Για να κλείσω, αυτό είναι που ενδιαφέρει περισσότερο τον McCarthy, το ποιοί είμαστε τώρα,πώς αισθανόμαστε και που βρισκόμαστε ως άνθρωποι. Δεν δίνει μια ‘κυριολεκτική’ εικόνα του μέλλοντος.

Γιάννης Βασιλείου: Στο μεγαλύτερο μέρος του φιλμ συμμετέχουν μόνο δύο χαρακτήρες στα τεκταινόμενα επί της οθόνης. Φαντάζομαι ότι η επιλογή των ηθοποιών που θα τους ενσαρκώσουν ήταν μια δύσκολη διαδικασία.

John Hillcoat: Ναι. Ανησυχούσα για αυτό, ειδικά για την επιλογή του ηθοποιού που θα ενσαρκώσει το Παιδί.Η μεγάλη μου ανησυχία δεν ήταν το πως θα αναπλάσω τον κόσμο που εξελίσσεται η ιστορία αλλά το να βρω τον ηθοποιό που θα υποδυθεί αυτό το Παιδί! Τελικά βρήκαμε δύο εξαιρετικούς ηθοποιούς για να υποδυθούν τους κεντρικούς χαρακτήρες. Ο Viggo ήταν σπουδαίος στο ρόλο του,δινει το 110 % του εαυτού του! Και είναι ένα ρόλος ο οποίος απαιτούσε σκληρές σωματικές δοκιμασίες και είναι ιδιαίτερα φορτισμένος συναισθηματικά, καθώς από τη μία κουβαλά το παρελθόν μέσα του κι από την άλλη πρέπει να προστατέψει το γιό του. Όσον αφορά τον ηθοποιό που ενσάρκωσε το αγόρι μπορώ να πω ότι ήμουν υπερπροστατευτικός απέναντί του. Ήταν όμως αρκετά ώριμος για την ηλικία του. Ήταν μικρό παιδί κι έτσι ο πατέρας του του διάβασε ολόκληρο το βιβλίο. Παρ’ολα αυτά το κατάλαβε με τρόπο εξωπραγματικά ώριμο για την ηλικία του!

Γιάννης Βασιλείου: Μια τελευταία ερώτηση. Ετοιμάζουμε στο cinemanews.gr κάτι σχετικό και είμαι υποχρεωμένος να σας ρωτήσω: ποια ταινία αυτής της δεκαετίας θεωρείτε την καλύτερη?

John Hillcoat: Χμμμ...για να δούμε...έχω ένα πρόβλημα με τις ημερομηνίες και τους χρόνους...ήταν μια καταπληκτική δεκαετία, είναι δύσκολο να σκεφτώ κάποια συγκεκριμένη. Γυρίστηκαν πολύ καλές ταινίες πρόσφατα. Το Hurt Locker για παράδειγμα ήταν μια εξαιρετική δουλειά, απεικόνισε τον φόβο και την παράνοια που επικρατεί στη Μέση Ανατολή....χμμμ...είναι τόσα πολλά. Θέλω να τα δω. Ακούω ότι το Un Prophet είναι καλό, θέλω να το δω αυτό! Χμμμ...ο Borat ήταν πολύ αστείος! (3 όλε για τον John Hillcoat). Προσπαθώ όμως να σκεφτώ κάποια συγκεκριμένη. Είναι δύσκολο...

Γιάννης Βασιλείου: Το The Road ή το Proposition ίσως?

John Hillcoat: (Στο σημείο αυτό, παρά την οξφορδιανή προφορά μου και την πεντακάθαρη άρθρωση μου, ο

Hillcoat παράκουσε. Άκουσε μάλλον old ή κάτι τέτοιο και φαντάστηκε ότι μιλούσα για ταινίες παλιότερων δεκαετιών) Όλα τα αγαπημένα μου φιλμ είναι παλιά. Αμερικάνικες ταινίες της δεκαετίας του 70. Και ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος έχει παραδώσει μεγάλες ταινίες...ο ασιατικός επίσης, Κουροσάβα, Όζου.. έχω ένα ευρύ και εκλεκτικό γούστο όσον αφορά τον κινηματογράφο. Θέλω να δω την νέα ταινία του Χάνεκε (εδώ αντιμετωπίσαμε ένα πρόβλημα με την προφορά του ονόματος του και κλείσαμε το θέμα σε κάτι που θυμίζει το εβραϊκό Χάνουκα...). Δεν την έχω δει, αλλά πιστεύω ότι είναι ένας μοναδικός δημιουργός...κι ο Κιαροστάμι, που έχει πολλά χρόνια ως δημιουργός έχει κάνει μερικά εξαιρετικά φιλμ αυτή τη δεκαετία...χμμμ...

Γιάννης Βασιλείου: Με καλύψατε, μη ζορίζεστε άλλο! Σας ευχαριστούμε πολύ

John Hillcoat: Κι εγώ σας ευχαριστώ. Κι ελπίζω να δείτε τον Δρόμο και να σας αρέσει

Γιάννης Βασιλείου: Κι εμείς το ελπίζουμε...

Υ.Γ.1 Για την ιστορία το είδαμε και μας άρεσε.

Υ.Γ.2 Να ευχαριστήσουμε τον Θοδωρή Καραμανώλη για την πολύτιμη βοήθειά του στην απομαγνητοφώνηση.

Y.Γ.3 Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του www.cinemanews.gr